Szlifowanie jest procesem obróbki i służy do precyzyjnej obróbki detali. Nadmiar materiału jest usuwany z zastosowaniem narzędzia szlifierskiego. W ten sposób nadajemy przedmiotowi nowy kształt. Wyróżnia się następujące materiały ścierne:

ściernice,

kamienie szlifierskie,

taśmy i arkusze szlifierskie (papier ścierny).

Materiały ścierne są wykonane z mineralnego materiału sypkiego (takiego jak korund), spoiwa i materiału nośnego. Krawędzie kryształów mineralnych działają jak krawędzie tnące i przecinają materiał przez tarcie. Szlifowanie znajduje zastosowane w wielu obszarach:

Noże kuchenne, koła zębate i metalowe rurki są obrabiane za pomocą kamienia szlifierskiego, młynka i szlifierki odcinającej.

Szlifowanie narzędzi. Nożyczki domowe, noże, sekatory i wszystkie narzędzia tnące można ostrzyć.

Precyzyjna obróbka. Przedmioty i części maszyn mogą być wykonane w pożądanych kształtach lub mieć płaską powierzchnię dzięki szlifowaniu.

Obróbka zgrubna. Za pomocą szlifierki możesz ciąć metal i kamień, usuwać zadziory z krawędzi i spawów oraz rdzę z żelaza.

W wyniku każdego procesu szlifowania powstają drobne wióry. Te pozostałości nazywane są pyłem ze szlifowania. Przy pracy na zewnątrz pył jest rozprowadzany przez wiatr. Podczas wykonywania pracy w pomieszczeniach zamkniętych zaleca się noszenie maski ochronnej.

Niezależnie od tego, czy naprawiasz nierówny drewniany blat czy usuwasz resztki farby z metalowej bramy ogrodowej, połączenie odpowiednio dobranego sprzętu, optymalnego materiału ściernego i właściwego procesu szlifowania zadecyduje o wyniku Twojej pracy. Te 4 wskazówki skutecznie pomogą Ci w przeprowadzeniu kolejnego zadania.

Wybór odpowiedniego narzędzia zależy od charakteru i kształtu materiału.

Materiał i powierzchnia - drewno:

• szorstka powierzchnia - szlifierka mimośrodowa, szlifierka taśmowa
• wybrzuszona powierzchnia - szlifierka mimośrodowa, szlifierka taśmowa
• duża powierzchnia - szlifierka taśmowa, szlifierka mimośrodowa, szlifierka oscylacyjna
• krawędzie - materiały do szlifowania ręcznego (papier ścierny, podkładki, bloki, włóknina szlifierska)
• narożniki wewnętrzne - szlifierka delta

Do szlifowania drewna odpowiednie są materiały ścierne o dużym rozproszeniu ziaren, dzięki którym drobne szczeliny wolniej się zatykają.

Materiał i powierzchnia - metal:

• szorstka zardzewiała powierzchnia - szlifierka kątowa
• duża powierzchnia - szlifierka kątowa
• wybrzuszona powierzchnia - szlifierka kątowa
• narożniki zewnętrzne - szlifierka kątowa
• narożniki wewnętrzne - szlifierka delta
• spawy - szlifierka kątowa
• krawędzie - Materiał do szlifowania ręcznego (papier ścierny, podkładki, bloki, włóknina szlifierska)

Szlifowanie metalu pozwala uzyskać jak najbardziej płaską i wypolerowaną powierzchnię. Aby taki był rezultat Twojej pracy, ważne jest używanie raz wykorzystanego papieru ściernego tylko do obróbki tego samego materiału. W przeciwnym razie nagromadzony na ścierniwie materiał zostałby wprowadzony do innych obrabianych przedmiotów.

Materiał i powierzchnia - lakiery:

• gruba warstwa lakieru - szlifierka taśmowa, szlifierka
• wybrzuszona powierzchnia - szlifierka mimośrodowa
• duża powierzchnia - szlifierka mimośrodowa, szlifierka oscylacyjna, szlifierka taśmowa
• narożniki wewnętrzne - materiał do szlifowania ręcznego (papier ścierny, podkładki, bloki, włóknina szlifierska)
• krawędzie - szlifierka delta

Szlifowanie lakieru przebiega w kilku etapach. Za każdym kolejnym razem wybieraj materiał ścierny o drobniejszym uziarnieniu.

• Szlifierka taśmowa – duże powierzchnie i duża ilość usuwanego materiału.
• Szlifierka delta – krawędzie, narożniki, powierzchnie kątowe.
• Szlifierka mimośrodowa – precyzyjne szlifowanie i polerowanie płaskich lub wybrzuszonych powierzchni.
• Szlifierka oscylacyjna – zgrubne prace na dużych powierzchniach.
• Szlifierka kątowa – do szlifowania i cięcia.
• Szlifierka do płyt kartonowo-gipsowych – szlifowanie na gładko ścian i sufitów.

Oprócz odpowiedniego narzędzia do szlifowania ważny jest proces szlifowania. Wybór metody zależy od kształtu i powierzchni materiału, a także od pożądanego rezultatu.

Szlifowanie na sucho nie wymaga użycia wody, oleju lub emulsji jako smaru i chłodziwa. W przypadku dużych powierzchni papier ścierny jest mocowany w szlifierkach, takich jak szlifierka oscylacyjna czy taśmowa. Krawędzie, narożniki i złożone kształty można obrabiać czysto za pomocą ręcznego materiału ściernego. Szlifowanie na sucho jest odpowiednie do obróbki zgrubnej.

W przeciwieństwie do szlifowania na sucho, przy szlifowaniu na mokro dodaje się wodę lub specjalny płyn do szlifowania. Działa on jak smar i jednocześnie chłodzi obrabiany przedmiot, dzięki czemu materiał może być szlifowany z dużą prędkością. Szlifowanie na mokro nadaje się również do precyzyjnego wykańczania powierzchni. Dlatego stosuje się je do obróbki wyszpachlowanych polakierowanych nadwozi. Także drewno, które w trakcie późniejszego użytkowania styka się z wilgocią (na przykład meble łazienkowe), jest w procesie szlifowania zwilżane.

Materiały ścierne do szlifowania powierzchni różnią się pod względem uziarnienia, rozproszenia ziaren oraz surowców, z których je wykonano. W zależności od tego, z czego wykonano ziarna, różnią się one twardością:

• Tlenek glinu (korund) – powszechnie stosowany materiał na ścierniwo, twardy i wytrzymały.
• Azotek boru – drugi najtwardszy materiał ścierny po diamencie, odporny na wysokie temperatury.
• Diament – najtwardszy materiał ścierny, ale niezbyt odporny na ciepło.
• Węglik krzemu (karborund) – twardszy niż korund, zwykle stosowany do szlifowania mechanicznego.

Twardość ścierniwa jest oznaczona literami poprzedzającymi rozmiar ziarna (na przykład P400):

• NA do K – miękkie ścierniwo,
• SL do O – średnie ścierniwo,
• PP do Z – twarde ścierniwo.

Rozmiar ziaren ściernych dostarcza informacji o stopniu rozdrobnienia i możliwych zastosowaniach. Członkowie Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Materiałów Ściernych (FEPA) regulują w sposób jednolity wielkość ziarna materiałów ściernych, podając liczby. Zgodnie ze standardem FEPA, makro-grys (P12-P220) odróżnia się od mikro-grysu (P240-P2500). W zależności od zadania i materiału stosuje się grubsze lub drobniejsze ziarna.

Materiały ścierne można rozpoznać po ich różnym zabarwieniu. W przypadku twardego ziarna (P) paleta kolorów wygląda następująco:

• grube ziarno: P12 do P80 (ciemnopomarańczowy),
• średnie ziarno: P100 do P280 (jasnopomarańczowy),
• drobne ziarno: P320 do P600 (ochra),
• bardzo drobne ziarno: P800 do P2500 (żółty).

Przykładem zastosowania papieru ściernego o uziarnieniu P40 do P120 może być zgrubne lub wstępne szlifowanie drewnianych mebli ogrodowych.

Należy również uwzględnić rozproszenie ziaren. Im bardziej jedno ziarno jest oddalone od drugiego, tym głębiej materiał ścierny wnika w powierzchnię. Przekłada się to na następującą zasadę: im większe (bardziej otwarte) rozproszenie, tym grubszy papier ścierny.

W przypadku szlifowania drewna stosuje się różne stopnie otwartego lub gęstego rozproszenia – w zależności od twardości drewna. Miękkie drewno (świerk, sosna, jodła) jest poddawane obróbce papierem ściernym o dużym rozproszeniu, z którego łatwo usunąć zebrany materiał. W przypadku drewna twardego (klon, brzoza, mahoń) i drewna lakierowanego stosuje się materiały ścierne o gęstszym rozproszeniu. Połączenie twardości, wielkości ziaren i rozproszenia zapewnia dobór odpowiedniego materiału ściernego do każdego zadania.

Poniższy poradnik krok po kroku ilustruje, w jaki sposób można skutecznie szlifować drewno w domu w czterech łatwych krokach.

Do ręcznych materiałów ściernych zaliczamy: papier ścierny z blokiem szlifierskim, gąbkę do szlifowania i włókninę szlifierską. Blok do szlifowania ręcznego wykonany z korka lub twardej gumy, a także miękkie materiały ścierne na bazie włókniny umożliwiają precyzyjną i efektywną pracę. Ręczne materiały ścierne są dobrym wyborem do obróbki skomplikowanych konstrukcji i trudno dostępnych miejsc. Za ich pomocą możesz na przykład skutecznie usunąć stare powłoki malarskie z ram okiennych.

W drugim etapie drewno należy równomiernie zwilżyć gąbką. W rezultacie włókna drewna prostują się i możesz je łatwo zeszlifować. Przed wykonaniem następnego kroku drewno powinno nieco przeschnąć.

Do precyzyjnego szlifowania drewna nadaje się papier ścierny o uziarnieniu od P180 do P400. Należy przy tym szlifować w kierunku słojów, póki nie zostaną usunięte wszystkie nierówności.